Mỗi độ rươi về

"Tháng chín ăn rươi, tháng mười ăn nhộng"
hay
"Bao giờ cho đến tháng mười, bát cơm thì trắng, bát rươi thì đầy"

Trong chúng ta chắc hẳn nhiều người còn chưa biết đến con rươi là gì và càng không biết nguồn gốc của loại đặc sản này từ đâu mà có. Hàng năm, cứ vào dịp tháng 3 và tháng 10 (âm lịch),  người dân quê tôi lại có dịp nô nức đi vớt rươi vui như đi hội.

Rươi nguyên chất

Rươi được xuất hiện ở vùng nước ngọt vào thời gian trên khi thời tiết giá lạnh, trời có mưa và nước sông dâng cao thì rươi lại xuất hiện. Thực ra, rươi là một loại côn trùng từ dưới đất chui lên nhưng tôi cũng không rõ từ khi nào mà người dân quê mình đã biết rươi là loại đặc sản, một loại côn trùng mang lại giá trị kinh tế rất cao. Chỉ biết từ bé đến khi lớn lên cứ mỗi độ rươi về tôi cũng lon ton đi chuẩn bị dụng cụ để bắt rươi. Thời gian rươi xuất hiện không lâu, vào tháng 3 tháng 4 rươi thường xuất hiện 1-2 ngày, vào tháng 10 thì rươi xuất hiện nhiều hơn và thời gian thường 3-4 ngày. Từng đấy thời gian cũng đủ để biến quê tôi trở thành những ngày hội thực sự, dù thời tiết có lạnh giá đến mấy nhưng nghĩ đến giá trị mà con vật "lạ lẫm" này mang lại thì ai ai cũng hào hứng. Dưới các cánh đồng người bắt rươi đông như trẫy hội, trên đê thì người mua kẻ bán hết sức nhộn nhịp, tiếng mua bán, tiếng trò chuyện, tiếng la hét...ồn ào cả một vùng quê.

Vui như đi hội

Rươi xuất hiện trên các cánh đồng, trên sông, những nơi nước chảy. Dụng cụ vớt rươi cũng hết sức đơn giản dùng một tấm vải của chiếc màn đã cũ làm thành cái vợt, dùng vải màn vì đây là loại vải thoát nước tốt nhất và mềm mại phòng cho rươi không bị vỡ ra, vì giá trị của rươi nằm ở bụng sữa nếu nó bị vỡ ra thì không còn giá trị. Vì vậy, mà các thùng đựng rươi thường là các thùng xốp, rươi gặp môi trường nước mặn thì rất dễ bị vỡ. Cách vớt rươi bằng vợt là phổ biến nhất nhưng bắt được ít hơn là dùng tấm lưới lớn chắn những nơi nước chảy, những nơi mà rươi thường xuyên bơi qua.

Say sưa tìm bắt

Có thể coi trong các loại đặc sản thì rươi bây giờ xếp vào loại có giá trị kinh tế rất cao, hiện tại một kg rươi có giá trị từ 280.000-300.000đ, nói là một kg nhưng thực chất trong đó còn có nước, 1kg thường vào khoảng 3 bát con. Những ngày có rươi người dân quê tôi thường dừng tất cả các hoạt động khác để bắt rươi, thực sự giá trị mà rươi mang lại khiến người dân hết sức hào hứng. Như gia đình nhà bác tôi quanh năm với nghề sông nước nên mỗi độ rươi về đã mang lại cho gia đình một nguồn thu đang kể, như mùa rươi tháng 10 năm 2010 chỉ trong vòng ba đêm nhà bác đã có thu nhập hơn 70 triệu, một con số đáng mơ ước. Dù nhiều hay ít thì người dân ai cũng có thu nhập mỗi độ rươi về. Giá trị thực của rươi thật lòng không ai biết, bởi người dân bán ngay tại nơi mình vừa bắt được và rươi còn được bán qua nhiều tay buôn nhưng dẫu sao nó cũng đã mang lại cho người dân một nguồn thu đáng kể.

Mua bán tấp nập

Rươi được chế biến thành nhiều món hấp, kho, chả rươi, làm mắm...ở quê tôi món phổ biến là rươi kho và làm mắm. Món kho được tiến hành ngay khi rươi còn sống, thêm các lá đi kèm, gia vị đưa lên bếp kho khoảng một tiếng sau đã có món rươi kho ngon lành, rươi kho được ăn kèm với bánh đa. Đối với mắm rươi thì sau một thời gian (vài tháng) khi rươi biến thành mắm mang ra dùng, mắm rươi thường được dùng làm đồ chấm của hành muối, cà, chuối xanh...Những ngày tết đến gia đình nào có hũ rươi muối thì thật là tuyệt, rươi muối cùng với nải chuối xanh là món ăn mà các mâm rượu "khoái" nhất, chỉ cần hai món đó đi cùng nhau thì rượu say khi nào không ai hay.

Do rươi mang lại thu nhập cao nên người dân cũng ít trữ trong nhà mà khi có là bán ngay, do vậy mà rươi có mặt trên các mâm nhậu cũng vì thế mà ít đi, gia đình nào có khách khi khách ra về mà có một lọ mắm rươi làm quà thì rất tuyệt. Những người dân xa quê hương mỗi dịp về thăm quê đều muốn được thưởng thức lại món rươi và mong có một lọ mắm rươi mang đi. Ai đi xa mỗi khi nhắc đến mùa rươi thì ai cũng bùi ngùi nhớ quê nhớ hương vị rươi nhớ mùa rươi quê mình.



Món ăn bắt đầu được chế biến